Stukjes en weetjes
Nu het jaar weer ten einde loopt merk ik dat heel wat onderwerpen zijn blijven liggen. Onderwerpen waar je een heel artikel aan kunt wijden. Maar er zijn ook weetjes en vanzelfsprekendheden over zaken die, zoals ik op de beurzen en in de mails die ik krijg, niet voor iedereen echter vanzelfsprekend en bekend zijn. Ik zie op internet op medisch gebied vaak een aantal stellingen langskomen, op fora bijvoorbeeld, waarvan ik, zacht gezegd, denk dat ze niet conform de gangbare waarheid en inzichten zijn.
Richten we ons op de kweekperiode dan zijn er een aantal tips te geven.
Van oudsher wordt tarwekiemolie gebruikt tijdens de kweekperiode vanwege het hoge gehalte vitamine E. Vitamine E is in de natuur in een aantal verschillende vormen beschikbaar. We moeten er voor waken dat we niet kiezen voor een preparaat waarin slechts een van de bestaande vitamine E vormen aanwezig is.
Hierdoor zouden de plaatsen voor de andere vormen van vitamine E als het ware bezet kunnen worden door de ene vorm die we gebruiken. Op deze manier is het dan mogelijk dat we ons doel voorbij schieten, namelijk het optimaliseren van de vitamine E voorziening in het lichaam. Als U dus een vitamine E product aanschaft let er dan op dat het een natuurlijke variant is waar meerdere vormen van vitamine E in aanwezig zijn. Daarom alleen al is het kiezen voor tarwekiemolie als bron voor Vitamine E een juiste insteek. Immers de natuur beperkt zich doorgaans niet tot een monocultuur aan stoffen, zoals de farmaceutische en voedingsmiddelen industrie.
Naast vitamine E is in de kweekperiode ook Omega 3 olie van belang. Deze komt veelal in de goedkopere producten voor in combinatie met omega 6 en omega 9 olie. Niet dat dit slecht is. Maar we willen door de omega 3 olie extra te geven de onbalans die de laatste pakweg 50 jaar in het voedsel voor mens en dier is ontstaan wegwerken. Omega 3 olie heeft een waslijst aan ondersteunende functies in het lichaam. Omega 3 vetzuren spelen een rol bij de afweer en bij het afremmen van ontstekingen. Omega 6 olie is voornamelijk betrokken bij de ontstekingsbevorderende processen (die soms ook nodig zijn in het lichaam). Verder heeft omega 3 een remmende werking op de bloedstolling. Belangrijk in verband met de kweekperiode bij de jonge duiven is echter dat omega 3 vetzuren ingebouwd worden in onder andere de hersencellen. Als er te weinig omega 3 voorhanden is (wat in het huidige voedingspatroon van de westerse wereld meestal het geval is) dan zal het lichaam gebruik maken van omega 6 vetzuren omdat deze het meest lijken op de gewenste omega 3 vetzuren. Onderzoek heeft aangetoond dat een voldoende beschikbaarheid van deze omega 3 vetzuren ten tijde van de aanleg van de zenuwcellen leidt tot een groter aantal uitlopers bij de zenuwcellen in de hersenen. Deze verschillen bleken substantieel te zijn. Meer uitlopers en als gevolg daarvan meer verbindingen tussen de zenuwcellen zullen zorgen voor duiven die sneller kunnen ‘schakelen'(slimmer zijn). Je kunt het dus in zekere zin vergelijken met de processor in een computer. Naarmate deze beter is zal het rekenwerk en de snelheid van die computer hoger zijn. Er kan beter geschakeld worden. Onderzoek heeft dit dus ook aangetoond bij studies met hoge giften van omega 3 ten tijde van de groeifase van de hersenen. De hersenen van genoemde proefdieren bleken veel beter ontwikkeld te zijn dan die van de proefdieren die normaal voedsel kregen. Normaal voedsel is hier eigenlijk een verkeerde uitdrukking. Het echte goede normale voedsel is door de ingrepen van de mensen verworden tot een voedsel waarin de verhouding tussen omega 6 en omega 3 is scheef komen te liggen. Langzaamaan worden na al die jaren de gevolgen duidelijk van de gemakzucht waarmee de industrie ingegrepen heeft in het voedselpakket van de mens. Men is dus op allerlei fronten bezig deze balans te herstellen. Maar gevestigde belangen remmen een snel herstel van deze gewenste balans natuurlijk af. We moeten daar nu ook weer niet te negatief over doen. Het betreft inzichten die veranderd zijn in de loop der tijden. Alles en iedereen heeft zich op die oude inzichten ingesteld. Zoiets verander je niet van vandaag op morgen. Neem nu de antibiotica die nog niet zo lang geleden door voederproducenten aan het voedsel werden toegevoegd ter preventie van ziekten en een verbetering van de voederconversie. Dat was toen heel normaal allemaal. Maar ook daar zijn de inzichten gewijzigd. Toch duurde het nog vele jaren voordat de knoppen om gingen en het als ‘not done' werd beschouwd. Zo worden momenteel ook de knoppen omgezet met betrekking van antibiotica in ruimere zin. Er wordt van iedereen, zowel professionals als leken verwacht, dat het gebruik van antibiotica met voorzichtigheid en terughoudendheid plaats vindt. Een paar jaar geleden was hier amper nog sprake van. Menige liefhebber, merk ik steeds weer opnieuw, is zich totaal niet er van bewust dat de inzichten en regelgeving aangaande antibiotica drastisch aan het veranderen zijn.
Terug naar de omega 3 olie en de invloed op de ontwikkeling van de hersenen van de jonge duiven. Als we het gebruik van omega 3 olie vertalen naar de duivensport die ik dus steeds meer beschouw als topsport, waar men eigenlijk niets aan het toeval moet overlaten als men op het hoogste niveau wil meedraaien, dan is het verstrekken van een goede kweekolie op basis van omega 3 vetzuren zeker gewenst. Daarbij doet men er goed aan om ook de etiketten van deze kweekolie aan een kritische blik te onderwerpen. Menige verkoper wil een graantje meepikken en verkoopt een oliemengsel als kweekolie terwijl bij nadere beschouwing de verhoudingen tussen de omega 3 en de omega 6 vetzuren door het gebruik hiervan nog schever worden. Omega 6 vetzuren zijn immers goedkoper dan de omega 3 vetzuren en dus is de keuze voor omega 6 vetzuren dan ook snel gemaakt uit commercieel oogpunt.
Een dooddoener die ik ook vaak lees op verpakkingen is de opmerking: Omega 3 en omega 6 vetzuren in de juiste verhouding. Helaas wordt dan niet vermeld wat deze verhouding is. Maar het klinkt altijd goed als er staat ‘in de juiste verhoudingen'. Maar ga er maar voorlopig van uit dat in deze verpakkingen veel meer omega 6 dan omega 3 olie zit.
Tot slot nog een opmerking over de omega 3 olie zelf. Hierbij zijn EPA en DHA belangrijk. De eerste vinden we vooral in lijnzaadolie terwijl de tweede vooral in visolie voorkomt. Ze zijn beide belangrijk bij de ontwikkeling van de hersencellen. Dus een goede kweekolie voor duiven bevat dan ook beide vormen van deze vetzuren. Dus zowel DHA als EPA. Mijn advies: gewoon kritisch naar verpakkingen kijken.
Een andere substantie die tijdens de groei van een duivenlichaam van belang is zijn de zogenaamde nucleotiden. Dit zijn de bouwstenen van het erfelijk materiaal. Het lichaam kan deze zelf aanmaken en als men goed voer geeft hoeft men dit niet extra te verstrekken. Van belang is dus wel dat men goed voer verstrekt. Als men vanwege de crisis hierop aan het bezuinigen is dan is het te overwegen om deze substantie extra te verstrekken. Ik vergelijk het altijd met het metselen van een muurtje. Als een metselaar de stenen voor het oprapen heeft zal de bouw van de muur gestaag vorderen. Moet hij echter wachten totdat een handlanger nieuwe stenen aandraagt, dan kan het best zijn dat hij bij tijd en wijle uit zijn neus zit te eten en de bouw (groei) van de muur niet optimaal zal verlopen.
Dit geldt trouwens eigenlijk voor alle voedingssupplementen die gebruikt worden. Ik heb vaker discussies met liefhebbers die me vragen of het geven van allerlei toevoegingen nu zo noodzakelijk is. Laten we hier duidelijk over zijn. Als de voeding optimaal is dan is dat niet of nauwelijks nodig. Het zou zo moeten zijn dat de voeding, zeker bij mensen, zodanig optimaal zou zijn dat tekorten niet meer zouden mogen voorkomen. Maar helaas hebben commerciële belangen menig voedingspakket ver doen verwijderen van het optimum. Wij mensen zijn vaak gejaagd en vele van ons eten in deze hectische ratrace van alle dag even snel-snel tussendoor. Gemakzuchtig als we zijn, zijn we dan lang niet altijd bezig met wat we eten en drinken. We vertrouwen op de correctheid van anderen in de voedingsmiddelenindustrie, en hopen dat hetgeen we eten bijdraagt aan een optimale gezondheid.
Zoals vermeld zijn er menige zaken scheefgegroeid in de afgelopen pakweg 50 jaar. Transvetten in voedsel zijn hier een duidelijk voorbeeld van. Deze zijn op voedingsmiddelen vaak te herkennen aan de term gedeeltelijk geharde vetten of iets dergelijks. Nou worden deze transvetten steeds vaker in verband gebracht met kwalijke zaken aangaande de gezondheid van de mens. De FDA (food and drug administration) in Amerika raadt het gebruik van deze vetten sinds kort gelukkig dan ook af. Deze transvetten zijn in Nederland absoluut nog niet verboden. Diepvriespizza's bijvoorbeeld bevatten vaak behoorlijk wat van deze vetten. En als we haast hebben of weinig tijd..... Het uitbannen van deze vetten zal nog wel vele jaren gaan duren. Zo zijn er natuurlijk meer voorbeelden van scheefgroei in ons voedingspakket. De industrie ziet ook in dat het roer om zal moeten. Maar vastgeroeste gewoontes en zakelijke belangen......zorgen er voor dat de veranderingen naar een meer gewenste situatie volgens nieuwere inzichten veelal maar traag vorderen. Ondertussen zorgt de medische industrie met medicijnen er dan maar voor dat de uitwassen en ziektes die door deze scheefgroei zijn ontstaan wel weer opgevangen kunnen worden. De medicijnen die daar voor nodig zijn zorgt er dan weer voor dat een andere bedrijfstak kan floreren...... Met zijn allen zijn we eraan gewend geraakt dat dit een normale gang van zaken zou zijn. Maar goed ik dwaal weer enorm af. Het ging over ons voer voor de duiven. God zij dank hebben onze gevleugelde vrienden daar veel minder mee van doen allemaal. Gelukkig zijn er nog voldoende voederfirma's die met elkaar moeten concurreren in de krimpende duivenmarkt. Hierdoor blijft men scherp en probeert men met productinnovaties de kwaliteit van de voeders te verbeteren. Op zich goed voor de duivensport.
Neemt niet weg dat ik af en toe zelf de kiemkracht van het voer wat we voor onze duiven gebruiken controleer. Maar als ik eerlijk ben ook nog niet vaak genoeg. Studies die manco's aan het licht brachten in de voeding (overigens niet alleen bij duiven) maakten dat wij in de kliniek en bij Bonyfarma door de jaren heen gezocht hebben naar wegen om tekorten voor te blijven en een en ander te optimaliseren. Zoals gezegd beschouw ik duivensport als topsport en laat ik niet graag zaken aan het toeval over. Ik probeer putten al te dempen voordat de kalveren verzuipen.
Maar ik wijs er nogmaals op de indien men zorgt voor goede voeding men veel problemen voor kan blijven en geen heil hoeft te zoeken in allerlei voedingssupplementen. Sterker nog. Ik wil waarschuwen voor een onoordeelkundig gebruik hiervan. Zo had ik een liefhebber op het spreekuur bij wie de duiven totaal niet blank waren. Ze waren compleet blauw. Navraag leverde op dat de man enkele supplementen van ons gebruikte, maar ook nog van twee andere collega's. Van deze producten werden dagelijks wisselende combinaties over het voer gemengd. De vraag van de man was of ik niet iets sterkers had voor hem omdat hij zijn duiven maar niet blank kreeg. De man was enigszins gepikeerd toen ik hem vertelde dat hij daar zelf schuld aan was door een overmatig gebruik van eiwithoudende supplementen.
Laat ik duidelijk zijn. Veel supplementen kunnen niet optimale situaties doen herstellen en helpen uitbalanceren. Maar zoals overal waar te voor staat is een overmatig gebruik van supplementen vrijwel nooit goed. Hetzelfde geldt ook voor een overmatig gebruik van antibiotica. Daar had ik nog een en ander over willen schrijven in deze nieuwsbrief gelet op het feit dat de regelgeving aangaande het preventieve gebruik van antibiotica heel snel aan het veranderen is. Dat zullen we dan maar doorschuiven naar de volgende nieuwsbrief.
Voor nu een fijne Kersttijd voor eenieder en succes met de kweek,
Peter Boskamp
